Leerteambegeleider Sanna van den Berg:

'Niet het resultaat, maar de weg ernaartoe is het belangrijkste'

“Het leerteam zorgt voor binding, het maakt niet uit van welke school je komt, je bent samen één team.” Dit zegt Sanna van den Berg, leerteambegeleider, leerkracht en opleider in de school bij Jenaplanschool St. Franciscus in Nunspeet. Ze is enthousiast over ‘haar’ leerteam en hoopt dat ze komend schooljaar weer net zulke gezellige en gemotiveerde studenten krijgt als dit jaar.


Dit is jullie eerste echte leerteam?

“Ja. Hiervoor hebben we stageteams gehad met alleen pabo’ers. Het huidige leerteam heeft stagiairs van verschillende opleidingen. In totaal zes: vier hbo’ers en twee mbo’ers. Een eerste-, tweede- en laatstejaars (deeltijd) pabo-student van KPZ, twee tweedejaars Onderwijsassistenten van Landstede MBO en een tweedejaars van het Teachers College van Windesheim. Die laatste wilde ik er per se bij vanwege de specifieke insteek van die opleiding: die is gericht op innovatie en een andere manier van communiceren. Het is fijn om die expertise ook in je leerteam te hebben.”


Ken je meer scholen met een leerteam?

“Als Jenaplanschool bieden wij vernieuwingsonderwijs. Bovendien zijn wij de enige katholieke school in de omgeving. Dat maakt ons hier een beetje de vreemde eend in de bijt. Binnen SKO, de scholengroep van 27 katholieke scholen waarbij wij aangesloten zijn, zijn wij de tweede school met een leerteam vanuit het project Kind en Educatie.”


Hoe gaat het onderling tussen de studenten?

“Wij doen ons best om studenten zich thuis te laten voelen bij ons op school. Je bent een collega. Daar begint het mee. Daarnaast willen we dat ze elkaar goed leren kennen. Tijdens de eerste bijeenkomst liet ik ze een elevatorpitch doen: iedereen vertelde in een minuut wat over zichzelf. Dat breekt het ijs altijd. Je merkt dat ze elkaar daarna makkelijker opzoeken en contact houden. Dat moet ook wel: ze wilden voor de opdracht het team in twee groepen opsplitsen. Ze moesten daardoor niet alleen met elkaar afstemmen, ook de terugkoppeling naar de andere groep was belangrijk. Maar dat gaat op zich heel goed.”


En hoe is het voor jou als leerteambegeleider?

“Bij veel opleidingen staan leerteams nog in de kinder- schoenen, studenten wisten niet wat het inhield. Daarnaast was het omgaan met het niveauverschil even zoeken. Je mag wat verwachten vanuit de opleiding, maar… hoe staan de studenten er zelf in, op welk punt van hun ontwikkeling zitten ze en wat mogen we dan van ze verwachten? Karakter speelt ook een rol. De een heeft bijvoorbeeld een grotere drive, de ander is afwachtender. Die verschillen komen naar boven en dat bespreek ik ook met de studenten. Het is belangrijk dat ze dat van elkaar weten. Bij de start heb ik ook mijn verwachtingen uitgesproken: van een deeltijdpabo’er met wat werkervaring verwacht ik een andere rol dan van een eerstejaars pabo-student. Maar we maken ook afspraken over wat we van elkaar mogen verwachten. En we stellen doelen. Daar spreken we elkaar ook op aan. Maar halen we het eindpunt niet, dan is dat niet erg. Niet het resultaat, maar de weg ernaartoe, het proces, is het belangrijkste. En hebben we daar een goed gevoel bij, dan is het prima.”


De studenten zijn er op verschillende dagen. Is dat niet lastig?

“Ja. De grootste zoektocht is het inplannen van bijeenkomsten. Op basis van de jaarplanning van KPZ, dan hebben we de meeste studenten bij ons op school, heb ik zes fysieke bijeenkomsten ingepland. Het is aan de studenten of ze erbij zijn. Als ze maar zorgen dat ze weten wat er besproken is. Of je nu de bijeenkomst laat opnemen om terug te kijken of dat iemand de notulen met je doorspreekt: dat is aan jou. Wat ze tussendoor gaan oppakken, is ook aan de studenten. Soms komen ze bij me met vragen. Dan laat ik hen bedenken wat ze moeten doen. Over hoe we met elkaar communiceren, heb ik hen ook laten beslissen. Het werd het platform Padlet en – voor dringende zaken – WhatsApp. Ik houd me afzijdig, kijk vooral hoe ze onderling communiceren.”


Wat voor opdracht hebben jullie ze gegeven?

“Sinds twee jaar werken we met een Jenalab. Dit bestaat uit een Doelab voor kinderen die met hun handen bezig willen zijn, een Speurlab voor degenen die meer aankunnen en een Me-lab voor kinderen die werken aan bijvoorbeeld executieve functies. Deze labs wilden we graag meer verbinden met onze stamgroepen. Hiervoor hebben de studenten collega’s geïnterviewd. Dat leverde twee leervragen op. De ene groep maakte op basis van een inventarisatie van de aangeschafte materialen een leuke, overzichtelijke Yurls-pagina. Met per materiaal een foto met een linkje naar bijvoorbeeld een handleiding of een lesidee. Daarmee is het aanbod ook breder binnen de school inzetbaar. De andere groep ontwikkelde een voorbereidingsformulier rondom de thema’s die de labs twee keer per jaar kiezen en die we ook in de stamgroep behandelen. Bijvoorbeeld het thema planeten: het Doelab doet proefjes en het Speurlab koppelt de theorie daaraan. De resultaten presenteren de leerlingen vervolgens in de stamgroep. Zo krijg je die verbinding en leer je met en van elkaar.”


En een volgend leerteam kan ermee verder?

“Ja, voorheen waren er ook wel onderwerpen waar we meer mee wilden, maar dat zakte dan toch weer weg. Ik verwacht dat wat de studenten nu inbrengen in het Jenalab en de school steviger staat.”


Wat is er leuk aan het begeleiden van een leerteam?

“Dat je ze ziet groeien. Ook werken de stagiairs met elkaar samen in plaats van individueel met de leerkrachten, dat maakt het gelijkwaardiger.”


Wat zie je bij studenten?

“Dat wisselt. Ze vinden het heel leuk en fijn om te doen, maar het zorgt – zeker dit coronajaar – ook weer voor druk, ze kwamen amper toe aan schoolopdrachten. Ik vraag altijd of ze er wat aan hebben of dat zij hun tijd zitten te verdoen. In dat laatste geval kijken we hoe we het weer interessant kunnen maken. Tegelijk zie ik dat ze van elkaar leren: hoe je omgaat met studenten van een ander niveau en opleiding en wat je van elkaar mag verwachten.” Waarom zou je andere scholen aanraden om met leer-teams te gaan werken? “Je levert studenten af die klaar zijn voor een baan. En daarnaast is het gewoon leuk, ik heb alweer zin in volgend jaar. Dit was een gezellige, gemotiveerde club, daar hoop ik volgend jaar ook weer op!”